دانلود پایان نامه رشته فلسفه اخلاق
مقایسه نگاه ایمانوئل کانت و علامه جعفری به وجدان اخلاقی
مقدمه
انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق( از رسول اکرم(ص))
بحث اخلاق همواره، از قبل از میلاد مسیح در یونان تا کنون مطرح بوده است و هر اندیشمند و متفکر که وارد این حوزه شده در این زمینه طرحی اخلاقی را با توجه به مراقبه های فلسفی و برداشت های فکری خود بنیان نهاده است و در این زمینه تلاش نموده تا برای مسئله اخلاق راه حلی ارائه نماید. بنابراین، با توجه به زمینه های فکری خود اخلاق را توصیف کرده است و چنین تصور نموده است که مسئله اخلاق را برای همیشه تشریح و تبیین نموده و نیاز بشر را پاسخ گفته است.آنچه از مطالعه در این حوزه آشکار می شود این است که همه این اندیشمندان بعد از بیان دیدگاه خود چنین تصور نموده اند که مساله اخلاق را به شکل کاملا دقیق و همه جانبه پاسخ گفته و همه گیر کرده اند. اما وقتی به سیر تاریخی اندیشه فلسفی در زمینه اخلاق می نگریم و آن را با موشکافی بررسی می نماییم. به این نتیجه می رسیم که هر یک از اندیشمندان در حوزه اخلاق فلاسفه قبل از خود را مورد نقد قرار داده است و در ادامه سعی نموده مشکلات مباحث اخلاقی گذشته را تشریح و آن را بر اساس ظن خود مرتفع سازد. لیکن، همواره مساله اخلاق و جهان شمول کردن آن هنوز هم یک مساله بی پاسخ است.
نکته کلیدی که از گفتار فوق برداشت می شود این است که هیچ یک از این اندیشه های اخلاقی نتوانسته است متافیزیک اخلاق را برای همیشه حل کند و بشر را در بحث اخلاق اقناع نماید. لذا، معیار مشترکی که همه اندیشمندان بتوانند بر مبنای آن اخلاق را بیان نمایند، در سیر تفکر در باب اخلاق یافت نمی شود.در میان اندیشمندان در حوزه اخلاق، عده ای همچون ارسطو اخلاق را بر قاعده طلایی خود یعنی نه افراط و نه تفریط بلکه حد وسط بنا نهادند و عده ای اخلاق را رد نموده و آن را از حوزه ادراک بشر خارج تصور کرده اند و عده ای دیگر در این میان، مسئله وجدان را مطرح نموده و بر اساس آن اخلاق را توصیف کرده اند با این تفاوت که در بین فیلسوفان و اندیشمندان معتقد به وجدان، توصیفی مشترک از مفهوم وجدان دیده نمی شود و متناظر با آن توصیف هایی متفاوت از اخلاق مبتنی بر وجدان بیان کرده اند. لازم به ذکر است، که تفاوت اندیشمندان معتقد به وجدان مربوط به کارایی این قوه است وگرنه همگی در اینکه این قوه، درونی است و در انسان وجود دارد اشتراک نظر دارند.
از جمله اندیشمندانی که در باب وجدان اظهار نظر نموده اند، می توان به ویکتور هوگو، روسو، کانت، راسل و علامه جعفری(ره) اشاره نمود. این افراد وجود چنین نیرویی را در بشر رد نکرده اند، اما هر کدام بنا به درک خود تعریفی برای آن ذکر نموده اند. در تایید این سخن می توان گفت:
ویکتورهوگو وجدان را به قطب نمای کشتی انسانی در اقیانوس هستی تشبیه کرده است، از نظر روسو هر یک از انسانها در درون خود صاحب نیرویی به نام وجدان است که فهم خوب و بد، حکم به انجام کارهای خوب و اجتناب از کارهای بد، نیز سرزنش و ملامت انسان به سبب انجام بدیها و ترک خوبیها، از شؤون و کارهای آن است. وی با ستایش وجدان آن را غریزه ملکوتی و ملاک برتری انسان بر چارپایان می داند. کانت، اخلاق را دستورهای صریح و قاطعی می داند که وجدان انسان، به وی الهام می کند و وجدان را ماهیت اعجاب انگیزی دانسته است. برترراند راسل با آن که پدیده اخلاق را تقریباً انکار کرده، ولی در مورد وجدان با صراحت می گوید: در تاریخ جهان هرگز در هیچ زمانی همکاری اندیشه و وجدان فردی برای جهان مانند امروز مهم نبوده است. همچنین، علامه محمد تقی جعفری وجدان را غیر از عقل و غریزه می داند و معتقد است این که انسانها باید از احکام و دستورهای عقل پیروی کنند، سندی جز وجدان ندارد.
در معنای عمومی وجدان، تمام حیوانات اشتراک دارند، ولی در انسانها وجدان در معنای عمومی غریزی منحصر نمی گردد، بلکه دریافتهای عالیتری وجود دارد که حیوانات از آن محروم می باشند.با توجه به نوع نگاه هر شخص به مفهوم وجدان و تعریفی از این مفهوم به راحتی می توان ماهیت وجدان را از دید آن شخص متفکر روشن نمود. می توان متوجه شد چارچوب بحث وجدان در این پژوهش مقایسه دیدگاه علامه جعفری و ایمانوئل کانت است. بنابراین سعی می شود برای ژرف نگری بیشتر، دیدگاه این دو مرکز بحث باشد. در این تحقیق ، هدف مقایسه دیدگاه این دو اندیشمند در این زمینه و پاسخ دادن به سوالات تحقیق و مشخص کردن میزان همپوشانی پاسخ بر فرضیه تحقیق بطور کیفی است. لذا، تلاش می شود تا به سوالات تحقیق در باب وجدان اخلاقی از دیدگاه این دو اندیشمند پاسخ داده شود و رابطه آن با فرضیه پژوهش تعیین گردد. و در نهایت این دو دیدگاه با هم مقایسه شود و نقدهای در این زمینه بیان شود.
کلمات کلیدی:
وجدان اخلاقی
نگاه ایمانوئل کانت به وجدان اخلاقی
نگاه علامه جعفری به وجدان اخلاقی
فهرست مطالب
مقدمه
1 . وجدان از نظر كانت و علامه جعفری چیست؟
1-1 . وجدان اخلاقی از دیدگاه كانت چیست؟
2-1 . وجدان اخلاقی از دیدگاه علامه جعفری چیست؟
2 . وجدان اخلاقی از دیدگاه علامه جعفری و كانت ریشه در چه مبانی دارد؟
1-2 . وجدان اخلاقی از دیدگاه كانت ریشه در چه مبانی دارد؟
2-2 . ریشه مبانی اخلاق از دیدگاه علامه جعفری
3 . پیامد ها و نتایج این گونه اندیشیدن در باب وجدان چیست؟
1-3 . پیامد ها و نتایج این گونه اندیشیدن در باب وجدان با توجه به دیدگاه كانت چیست؟
2-3 . پیامد ها و نتایج این گونه اندیشیدن در باب وجدان با توجه به دیدگاه علامه جعفری چیست؟
4 . بررسی تفاوت ها وشباهت ها و نقد های وارد شده
منابع
قیمت: 27٬000 تومان
قیمت: 85٬000 تومان
قیمت: 42٬000 تومان
قیمت: 38٬000 تومان